มรดก

ไม่มีพินัยกรรม ใครได้มรดกเยอะที่สุดในครอบครัว

“มรดก” คือหนึ่งในเรื่องที่ทำให้หลายครอบครัวต้องผิดใจกัน ทั้งจากความไม่เข้าใจและการแบ่งทรัพย์สินไม่เป็นธรรม หลายคนจึงเลือกทำพินัยกรรมไว้ก่อนเสียชีวิตเพื่อกำหนดชัดเจนว่า “ใครควรได้อะไร”

แต่ถ้าไม่ได้ทำพินัยกรรมไว้ล่ะ? กฎหมายจะให้ใครเป็นคนได้รับมรดก และใครจะได้มากที่สุด?

วันนี้ทนายแชมป์จะอธิบายให้เข้าใจง่ายๆ พร้อมตัวอย่างคำนวณจริงให้เห็นภาพ

สารบัญเนื้อหา

แยกสินสมรสออกจากกองมรดกก่อน

สิ่งแรกที่ต้องเข้าใจคือ สินสมรสไม่ใช่มรดก

ในกรณีที่ผู้ตายมีคู่สมรสที่จดทะเบียนถูกต้องตามกฎหมาย ต้องแยกสินสมรสออกมาก่อนเสมอ

สินสมรส หมายถึงทรัพย์สินที่คู่สมรสทั้งสองได้มาระหว่างชีวิตสมรส ไม่ว่าจะเป็นเงินเดือน รายได้ หรือทรัพย์สินที่ซื้อระหว่างแต่งงาน กฎหมายถือว่าทรัพย์เหล่านี้เป็นของร่วมกันคนละครึ่ง

ดังนั้น เมื่อฝ่ายหนึ่งเสียชีวิต คู่สมรสจะได้รับสินสมรสครึ่งหนึ่งก่อนทันที

ส่วนที่เหลืออีกครึ่งจึงจะกลายเป็น “กองมรดก” ที่นำมาแบ่งให้ทายาทคนอื่นต่อไป

ใครได้มรดกบ้างถ้าไม่มีพินัยกรรม

เมื่อแยกสินสมรสออกแล้ว จึงมาดูว่า “ใครเป็นทายาทโดยธรรม” ตามกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1629–1635

หลักสำคัญคือ “ญาติชิดตัดญาติห่าง” หมายถึง ถ้ามีทายาทลำดับต้นอยู่ ลำดับถัดไปจะไม่ได้รับเลย

ลำดับทายาทโดยธรรม

  1. ผู้สืบสันดาน (ลูก หลาน เหลน)

  2. บิดามารดา

  3. พี่น้องร่วมบิดามารดาเดียวกัน

  4. พี่น้องร่วมบิดาหรือร่วมมารดาเดียวกัน

  5. ปู่ ย่า ตา ยาย

  6. ลุง ป้า น้า อา

หมายเหตุ: คู่สมรสมีสิทธิได้รับมรดก “ร่วมกับ” ญาติในแต่ละลำดับ โดยจะได้ในสัดส่วนพิเศษตามที่กฎหมายกำหนด

ลูกนอกสมรสได้มรดกไหม

คำตอบคือ ได้

กฎหมายไทยมองเรื่องมรดกในมุม “สายเลือด” ไม่ใช่สถานะของพ่อแม่

ดังนั้น แม้ลูกจะเกิดจากหญิงที่ไม่ได้จดทะเบียนสมรสกับพ่อ แต่ถ้าพ่อรับรองบุตรตามกฎหมายแล้ว ลูกนอกสมรสจะมีสิทธิได้รับมรดกเท่ากับลูกในสมรสทุกประการ

ไม่มีพินัยกรรมจะแบ่งมรดกยังไง

เมื่อทราบแล้วว่าใครบ้างที่มีสิทธิรับมรดก กฎหมายกำหนดให้ แบ่งเท่ากันในแต่ละลำดับ

ตัวอย่างเช่น

  • ถ้ามีลูก 3 คน → ลูกแต่ละคนจะได้เท่ากัน

  • ถ้ามีลูกและคู่สมรส → คู่สมรสได้ส่วนเท่ากับลูกหนึ่งคน

แต่หากไม่มีลูกเลย คู่สมรสจะได้แบ่งกับพ่อแม่ หรือพี่น้องของผู้ตายตามสัดส่วนต่อไปนี้

ตารางแบ่งมรดก

การแบ่งมรดก คู่สมรสและบุตร (ตัวอย่างคำนวณจริง)

เพื่อให้เห็นภาพชัดเจน ลองดูกรณีจำลองจากสถานการณ์จริงที่เกิดขึ้นบ่อยในครอบครัวไทย

กรณีศึกษา

นายเอ (บิดา) เสียชีวิต มีทรัพย์สินทั้งหมด 6 ล้านบาท

โดยนายเอ จดทะเบียนสมรสกับภรรยาอย่างถูกต้องตามกฎหมาย และมี บุตรด้วยกัน 2 คน ส่วนบิดามารดาของนายเอ (ปู่ ย่า) เสียชีวิตไปก่อนหน้า

ขั้นตอนการคำนวณการแบ่งมรดก

  1. แยกสินสมรสออกก่อนครึ่งหนึ่ง

    ทรัพย์สินทั้งหมด 6 ล้านบาท ถือเป็นสินสมรสที่ได้มาระหว่างชีวิตสมรส กฎหมายกำหนดให้คู่สมรสมีสิทธิ์ครอบครองเท่ากัน

    → ดังนั้น แบ่งครึ่งให้ภรรยา 3 ล้านบาท ในฐานะ “สินสมรส” (ส่วนนี้ไม่ถือเป็นมรดก)

  2. ส่วนที่เหลืออีกครึ่งหนึ่งคือกองมรดก

    หลังจากแบ่งสินสมรสแล้ว จะเหลือทรัพย์สินอีก 3 ล้านบาท ซึ่งถือเป็น “กองมรดก” ของนายเอ

  3. แบ่งมรดกระหว่างภรรยาและบุตร 2 คน

    ตามกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1629 ภรรยาและบุตรอยู่ในลำดับทายาทเดียวกัน

    → ดังนั้น ต้องแบ่งมรดก เท่ากันทุกคน

    จำนวนผู้รับมรดกรวม 3 คน (ภรรยา + ลูก 2 คน)

    → มรดก 3 ล้านบาท ÷ 3 = คนละ 1 ล้านบาท

มรดกตัวอย่างคำนวนจริง

สรุป ใครได้มรดกเยอะที่สุด

ในกรณีที่ ไม่มีการทำพินัยกรรม

ผู้ที่ได้ทรัพย์สินมากที่สุดตามกฎหมายคือ คู่สมรสที่จดทะเบียนอย่างถูกต้อง

เพราะคู่สมรสได้รับทรัพย์สองส่วน ได้แก่

  1. สินสมรสครึ่งหนึ่ง ของทรัพย์สินที่ได้มาระหว่างชีวิตสมรส (ไม่ถือเป็นมรดก)

  2. ส่วนแบ่งมรดกอีกหนึ่งส่วน ร่วมกับทายาทลำดับเดียวกัน เช่น ลูก หรือพ่อแม่ของผู้ตาย

เมื่อรวมสองส่วนนี้แล้ว คู่สมรสมักจะได้รับทรัพย์มากที่สุดในทุกกรณี

ส่วน ลูก หรือ ญาติพี่น้อง จะได้รับเฉพาะส่วนมรดกเท่านั้น ซึ่งคิดจากส่วนที่เหลือหลังแยกสินสมรสออกแล้ว

ดังนั้น หากใครรู้สึกว่าอยากจัดสรรทรัพย์สินเอง — เช่น อยากให้ลูกบางคนมากกว่าคนอื่น หรืออยากมอบให้คนที่กฎหมายไม่ได้ระบุไว้ เช่น คู่ชีวิตที่ไม่ได้จดทะเบียน หรือเพื่อนสนิท

ควรทำพินัยกรรมไว้ล่วงหน้า เพื่อกำหนดเจตนาของตัวเองอย่างชัดเจน และป้องกันปัญหาความขัดแย้งในครอบครัวภายหลัง

สอบถามเพิ่มเติม ติดต่อได้ที่

โทร

065 6060622

แชทไลน์

ID: @champlawfirm

ส่งเมล์

info@champlawfirm.co.th

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *